2 Nisan 2012

Le Voyage Dans La Lune (Ay'a Seyahat)


Öykülü filmlerin babası olarak bilinen Georges Melies'in 1902 tarihli filmi Ay'a Seyahat, ustanın en meşhur çalışması. Birkaç yıl önce Martin Scorsese Hugo'da Georges Melies'e, filmlerine ve sinema tarihine saygı duruşunda bulunup unutulan filme biraz olsun popülerlik kazandırdı. Özellikle Hugo'da Ay'a Seyahat'in tekrar canlandırıldığı sahne benim gibi filmi izlemiş olanlar için ayrı bir anlam taşıyordu.

Ay'a Seyahat, sessiz sinemanın ilk dönem örneklerinden olmakla birlikte ilk öykülü filmlerden biri ve en önemlisi de bilimkurgu sineması için bir milattır. Georges Melies'in Jules Verne'nin "Dünya'dan Ay'a" adlı kısa öyküsünden esinlenerek çektiği bu 14 dakikalık filmde; Bir grup bilim adamı araştırma yapmak amacıyla bir füze ile Ay'a gitmesi, ekibin Ay'da pek de dost canlısı olmayan insanımsı yaratıklarca (bir kabile) esir alınması ve bilim adamlarının bir kovalamacanın ardından sağ salim dünyaya dönmeleri ele alınıyor.

Bırakın sinemayı edebiyatta dahi tam bir bilimkurgu geleneğinden söz edemezken Georges Melies, hayal gücü ve yaratıcılığı ile o günün şartlarını düşünürsek 110 yıl sonra bile keyifle izlenebilen ve takdir edilmeyi hak eden bir film çekmeyi başarmış. O yıllar Ay'a gitmek bir fantezi, bir düş iken Melies, bilinmeze doğru bir yolculuk yapmış. O gün için bilinmez olanlar bugün filmi izlerken gülümsememize sebep oluyor. Örneğin bilim adamları Ay'a vardıklarında Ay yüzeyinde yatıp uyuyorlar -153 derecede. Daha komik olansa her birinin günlük kıyafetleriyle bu yolculuğu yapması. Ay'da atmosfer olmaması ve yer çekiminin Dünya'dakinin 1\6'sı olması gibi hayati ayrıntıların filmde olmaması bahsettiğimiz bilinmezden kaynaklanıyor ve bilimkurgu anlamında filmi zedeliyor diyebiliriz. Bu açıdan Ay'a Seyahat'e bilimkurgudan çok, bir fantezi olarak yaklaşmak daha sağlıklı olabilir. Sonuç olarak Melies, filmin bilimsel  sorunlarını hayal gücü ile bertaraf etmiş ve Ay'da hayat olabileceği fikrinden yola çıkarak bir klasik yaratmış. Filme sonradan olup biteni anlatan bir dış ses ve baştan sona kesintisizce süren bir müzik eklenmiş. Bu haliyle seyir keyfinin daha yüksek olduğunu söyleyebilirim.

Son söz: Sinemanın bugününü daha iyi anlayabilmek için dününe bakmalı. Ay'a Seyahat, özelde bilimkurgu sineması tarihiyle, genel olarak da sinema tarihiyle ilgilenen sinemaseverlerin mutlaka görmesi gereken sinemanın ilk dönemine ışık tutan nadide bir film.